Не ги игнорирајте овие симболи! Ознаките на пластиката кои влијаат врз здравјето

Што значат броевите на пластиката? Декодираме скриените ознаки!

Пластичните шишиња и амбалажи што ги користиме секојдневно имаат мали ознаки, обично во форма на триаголник со број внатре.
Овие броеви ни кажуваат од каков вид пластика е направен производот.

Иако изгледаат незначително, овие кодови играат клучна улога во нашето здравје и во влијанието врз животната средина.

Еве ги главните пластични кодови и нивното значење:

• PET (П1 – Полиетилен терефталат): Најчесто се користи за флаширана вода и газирани пијалаци.
  Содржи анти-моногликохол (antimony trioxide), кој може да се испушта во течноста, особено ако пластиката е изложена на топлина.
  Истражувања покажале дека ова соединение може да предизвика хормонални нарушувања и развој на канцерогени клетки во телото.
• HDPE (П2 – Високогустински полиетилен): Се смета за побезбедна пластика и се користи за млеко, шампони и детергенти.
  Иако не содржи BPA, студии покажуваат дека може да испушта мали количини на хемикалии, особено при оштетување.
• PVC (П3 – Поливинил хлорид): Една од најопасните пластики!
  Содржи фталати и диоксини, кои се поврзани со хормонални нарушувања и карциногени ефекти.
  Најчесто се користи за амбалажа за масло и цевки.
• LDPE (П4 – Нискогустински полиетилен): Често се користи за пластични ќеси и фолии.
  Не содржи BPA, но студии покажуваат дека одредени форми можат да испуштаат ендокрини дисруптори.
• PP (П5 – Полипропилен): Безбеден за употреба и најчесто се користи за јогурти и садови за храна.
• PS (П6 – Полистирен): Се користи за чинии за еднократна употреба и чаши за кафе.
  Содржи стирен, кој е поврзан со оштетување на нервниот систем и карциногени ефекти.
• Останати (П7 – Поликарбонат и други мешани пластики): Оваа категорија често содржи Бисфенол А (BPA), кој може да предизвика хормонални проблеми, неплодност и други здравствени ризици.

Истражувањата покажуваат дека не сите пластики се безбедни и дека честата употреба на некои од нив (особено PVC, PS и П7) може да има сериозни здравствени последици.

Најопасните типови пластика – дали ги користите секојдневно?

Иако пластиката е незаменлив дел од модерниот живот, не сите видови се безбедни за секојдневна употреба.
Некои типови пластика содржат токсични хемикалии кои полека се испуштаат во храната, водата и воздухот, што може да има сериозни последици врз здравјето.

Подолу ќе разгледаме кои пластики се најопасни и зошто треба да ги избегнуваме.

1. PVC (Поливинил хлорид – П3)

PVC пластиката се смета за една од најштетните поради хемикалиите што ги содржи.
Најчесто се користи за амбалажи за масла за јадење, пластични цевки, завеси за туширање и детски играчки.

Главниот проблем е што PVC содржи фталати и диоксини, кои се поврзани со хормонални нарушувања, оштетување на црниот дроб и карциноген ефект.

✅ Истражување: Студија објавена во Environmental Health Perspectives открива дека изложеноста на фталати може да влијае на репродуктивното здравје и да го зголеми ризикот од ендокрини заболувања.

2. Полистирен (PS – П6)

Полистиренот најчесто се користи за пакување брза храна, чинии и чаши за еднократна употреба, но неговиот состав вклучува стирен, кој е познат невротоксин.

Кога полистиренот е изложен на топлина (на пример, ако во него се става топла супа или кафе), се испуштаат штетни хемикалии кои можат да предизвикаат главоболки, нарушување на нервниот систем и хормонални дисбаланси.

✅ Истражување: Светската здравствена организација (СЗО) го класифицира стиренот како "потенцијален канцероген за луѓето", што значи дека честото користење на оваа пластика може да доведе до сериозни здравствени проблеми.

3. Поликарбонат (PC – П7)

Оваа пластика често се користи за спортски шишиња, садови за храна и некои детски шишиња. Главниот проблем е што содржи Бисфенол А (BPA), кој е познат ендокрин дисруптор – супстанца што го имитира естрогенот и може да предизвика хормонални нарушувања, неплодност и зголемен ризик од рак на дојка и простата.

✅ Истражување: Националниот институт за здравје на САД (NIH) потврдува дека изложеноста на BPA во детството може да влијае на развојот на мозокот и на однесувањето.

Како да се заштитиме?

• Избегнувајте пластики со кодови 3 (PVC), 6 (PS) и 7 (PC).
• Користете стаклени или нерѓосувачки садови за храна и пијалаци.
• Никогаш не загревајте храна во пластични садови, бидејќи топлината го забрзува ослободувањето на токсични хемикалии.
• Барајте производи со етикети „BPA-free“ и „Phthalate-free“.

Бисфенол А (BPA), фталати и други токсини: Што навистина се крие во пластиката?

Современата индустрија произведува милиони тони пластика секоја година, а многу од нејзините состојки се далеку од безопасни.
Два од најопасните токсини што можат да се најдат во пластиката се Бисфенол А (BPA) и фталатите, но тие не се единствените штетни супстанци.

Овие хемикалии можат да навлезат во нашето тело преку храната, водата и дури и воздухот, со што се зголемува ризикот од разни здравствени проблеми.

Бисфенол А (BPA) – опасноста што ја игнорираме

BPA е хемиско соединение што се користи во производството на поликарбонатни пластики (означени со код 7) и во облоги на метални конзерви.
Оваа супстанца го имитира хормонот естроген и може да предизвика сериозни нарушувања во телото.

✅ Како влијае врз здравјето?

• Го нарушува хормоналниот баланс и може да доведе до неплодност кај мажите и жените.
• Го зголемува ризикот од рак на дојка, простата и јајници.
• Влијае на развојот на мозокот кај фетусите и малите деца.
• Поврзан е со зголемен ризик од дијабетес и дебелина.

✅ Истражување:
Студија на Харвардскиот универзитет покажа дека луѓето кои пијат вода од пластични шишиња кои содржат BPA имаат значително зголемено ниво на оваа супстанца во крвта.
Ова покажува колку брзо оваа токсична хемикалија влегува во организмот.

Фталати – скриените хормонални нарушувачи

Фталатите се група хемикалии што се користат за омекнување на пластиката, најчесто во PVC пластика (код 3).
Овие супстанци можат да се најдат во пакувања за храна, детски играчки, шишиња за шампон.

✅ Како влијаат врз здравјето?

• Го нарушуваат функционирањето на ендокриниот систем, што може да доведе до предвремено созревање кај девојчињата и намален број сперматозоиди кај мажите.
• Поврзани се со алергии, астма и намален имунитет.
• Предизвикуваат зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања.

✅ Истражување:
Истражување објавено во списанието Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism открива дека високи нивоа на фталати кај трудниците можат да доведат до нарушувања во развојот на фетусот и зголемен ризик од аутизам.

Безбедна или штетна? Како да ја препознаете пластиката што не треба да ја користите!

Со сите предупредувања за токсичните хемикалии во пластиката, логично е да се постави прашањето – дали постојат побезбедни пластични материјали?

Одговорот е сложен, бидејќи иако некои видови пластика се сметаат за помалку штетни, нивната долгорочна безбедност сè уште е предмет на истражувања.

Пластичните производи се означени со рециклирачки кодови од 1 до 7, кои даваат информации за видот на материјалот и неговите потенцијални ризици.

Кои пластики се сметаат за побезбедни?

Според експертите, три типа на пластика се релативно побезбедни за користење:

✅ PET (Полиетилен терефталат) – Код 1

• Се користи за шишиња за вода, сокови и пакувања за храна.
• Се смета за релативно безбеден, но може да испушта антимон (токсичен метал) при изложеност на топлина или долга употреба.
• Не се препорачува повеќекратно користење – шишињата од PET не треба да се полнат повторно.

✅ HDPE (Високогустински полиетилен) – Код 2

• Најчесто се користи за млечни кутии, садови за јогурт, шишиња за шампон и козметика.
• Се смета за еден од најбезбедните видови пластика, бидејќи не содржи BPA или фталати.
• Погоден за рециклирање и не испушта токсини при нормални услови.

✅ PP (Полипропилен) – Код 5

• Користен за садови за храна, капачиња за шишиња и медицинска пластика.
• Отпорен на топлина и не испушта опасни хемикалии при загревање.
• Најдобра опција за чување храна ако мора да користите пластика.

---

Кои пластики треба да ги избегнувате?

❌ PVC (Поливинил хлорид) – Код 3

• Се користи за амбалажа за храна, детски играчки, завеси за туш и цевки.
• Содржи фталати и диоксини, кои можат да предизвикаат хормонални нарушувања и рак.
• Најопасната пластика – никогаш не користете PVC за храна и пијалаци.

❌ PS (Полистирен) – Код 6

• Користен за еднократни чаши, кутии за брза храна и пластични прибори.
• Содржи стирен, супстанца што може да ја оштети црниот дроб, нервниот систем и да предизвика рак.
• Избегнувајте го во секојдневната употреба!

❌ PC (Поликарбонат) и други пластики – Код 7

• Овој код опфаќа повеќе видови пластика, вклучувајќи оние што содржат BPA.
• Најчесто се користи за бебешки шишиња, спортски шишиња и внатрешни облоги на конзерви.
• Бидете внимателни – пластиката со код 7 може да ослободува токсини, особено при загревање.

Како да ја намалите изложеноста на штетни пластики?

✅ Преферирајте стаклени, нерѓосувачки или керамички садови за храна и пијалаци.
✅ Ако користите пластика, одберете HDPE (2) или PP (5).
✅ Избегнувајте пакување храна во PVC (3), PS (6) и PC (7).
✅ Никогаш не загревајте храна во пластични садови во микробранова печка.
✅ Проверувајте ги ознаките на дното на пластичните производи – тие можат да откријат многу за нивната безбедност.

Пластика и здравје: Како штетните пластики влијаат врз идните генерации?

Денес, изложеноста на токсични пластични соединенија не е само проблем на поединецот – тоа е генерациски проблем.
Хемикалиите кои се ослободуваат од одредени видови пластика имаат потенцијал да предизвикаат долгорочни здравствени последици, вклучувајќи репродуктивни нарушувања, хормонални дисбаланси и генетски промени што можат да се пренесат на идните генерации.

Како токсичните пластики влијаат врз здравјето на луѓето во иднина?

Најголемите проблеми поврзани со пластиката доаѓаат од BPA (Бисфенол-А), фталати, стирен и диоксини – токсини кои можат да предизвикаат сериозни промени во организмот.

🔴 Хормонални нарушувања и неплодност

• BPA е познат ендокринен нарушувач кој имитира естроген во телото.
  Ова може да доведе до рано влегување во пубертет кај девојчињата, намалена сперматогенеза кај мажите и проблеми со неплодност.
• Според истражувањата, зголемената изложеност на BPA кај бремените жени може да доведе до оштетувања во развојот на фетусот.

🔴 Проблеми со развојот на мозокот и невролошки нарушувања

• Фталатите, кои се наоѓаат во PVC пластиката (код 3), се поврзани со намалена когнитивна функција и проблеми со концентрацијата кај децата.
• Студија спроведена на Харвард покажа дека децата изложени на високи нивоа на стирен (код 6 – полистирен) имаат намалени когнитивни способности и зголемен ризик од невролошки заболувања.

🔴 Зголемен ризик од рак и хронични болести

• Диоксините, кои се присутни во PVC (код 3), се меѓу најтоксичните хемикалии кои можат да предизвикаат мутации на ДНК и канцерогени ефекти.
• Истражувањата на Светската здравствена организација покажуваат дека изложеноста на микропластика (која се наоѓа дури и во вода за пиење) може да предизвика хронични воспаленија и зголемен ризик од автоимуни заболувања.

Како да го заштитиме нашето здравје и иднината на нашите деца?

Со оглед на тоа што пластиката е насекаде околу нас, не можеме целосно да ја избегнеме, но можеме значително да ја намалиме изложеноста на нејзините токсични ефекти.

✅ Избегнувајте пластични садови за храна и пијалаци со кодови 1, 3, 6 и 7.
✅ Преферирајте стаклени, метални и керамички садови за храна.
✅ Намалете го користењето на флаширана вода и преминете на филтрирана вода.
✅ Никогаш не загревајте пластика во микробранова печка.
✅ Образувајте ги децата и младите за опасностите од пластиката.

СПАР НУДИ РЕШЕНИЕ – ЧИСТА ВОДА, БЕЗ ПЛАСТИКА!

Во време кога дури и водата што ја пиеме содржи микропластика, најдобрата заштита е пречистување на водата во домот.

💧 Aqua Glass – Ултра-моќен систем за филтрација

• 7 фази на прочистување и 9 фази на минерализација
• Отстранува микропластика, тешки метали и бактерии
• Совршено чиста вода за целото семејство

💧 Aqua Minerals – Природни минерали за подобра хидратација

• Овозможува вода со балансиран pH и есенцијални минерали
• Го подобрува вкусот на водата и нејзината нутритивна вредност
• Ги отстранува токсичните супстанции од водоводната вода.

Не ризикувајте – заштитете го вашето здравје и здравјето на идните генерации.

Изберете СПАР за чиста и безбедна вода и приклучете се на повеќе од 5000 задоволни семејства кои ги користат нашите системи за филтрација на водата.